آشنایی با تجربیات سایر کشورها در خصوص بازیافت
آشنایی با تجربه کشورها در حوزه بازیافت و مزایای آن
بحران‌های گوناگونی که کره‌ی زمین در سال‌های گذشته با آن روبرو شده نقش بسیار زیادی در سوق دادن کشورهای پیشرفته به سمت حوزه‌ی بازیافت داشته است. اصلی‌ترین بحرانی که کره‌ی زمین با آن روبرو است، بحران محیط زیست است که مستقیماً با فعالیت‌های مخرب ما انسان‌ها مرتبط می‌شود. رشد جمعیت، افزایش تقاضا برای تولید انواع محصولات، رشد فناوری در استخراج مواد از طبیعت و تولید محصولات متنوع، گسترش فرهنگ مصرف گرایی، همه و همه باعث شده خسارت‌های جبران ناپذیری به طبیعت وارد شود. خسارت‌های وارد شده به طبیعت تا حدی است که بیشتر جانداران کره‌ی زمین از آن لطمه خورده‌اند.
این رفتارها تا حدی پیش رفته است که در حال حاضر نزدیک به ۶۰٪ گونه‌های جانوری روی کره‌ی زمین منقرض شده‌اند که آمار به شدت تأسف‌باری است. این خسارت‌های جبران‌ناپذیر در کنار سایر بحران‌ها مثل بحران انرژی باعث شده کشورهای پیشرفته به فکر راهکارهای متفاوتی باشند تا میزان خسارت‌ها را کاهش داده و سود بیشتری کسب کنند. آن‌ها به خوبی می‌دانند این خسارت‌ها، عاقبت گریبان‌گیر خودشان می‌شود و بهتر است هرچه زودتر برای بهبود این اوضاع کاری انجام دهند.
یکی از راه حل‌های بسیار مهم در این زمینه استفاده از صنعت بازیافت است که مزایای همه جانبه‌ای دارد و می‌تواند به بهبود بسیاری از این بحران‌ها کمک کند.
مزایای صنعت بازیافت
صنعت بازیافت از گذشته‌های دور در میان انسان‌ها رایج بوده است اتفاق تازه‌ای نیست. گذشتگان ما با الهام گرفتن از طبیعت از کود حیوانی برای بهبود محصولات کشاورزی خود استفاده می‌کردند یا ابزار آلات فلزی خود را ذوب می‌کردند و از مواد اولیه‌ی آن‌ها برای تولید ابزار جدید استفاده می‌کردند. مثال بومی و شاخص آن حمام شیخ بهایی در اصفهان است که با استفاده از بازیافت فاضلاب، سوخت لازم برای گرم کردن آب حمام را تأمین می‌کردند.
اما در دوران کنونی، استفاده از این صنعت بسیار حیاتی است و می‌تواند به بهبود شرایط محیط زیست، تأمین بهینه‌تر انرژی، اشتغال زایی، کاهش هزینه‌ی تولید مواد اولیه و رشد اقتصادی کمک زیادی بکند.
صنعت بازیافت چه کمکی به بهبود اوضاع محیط زیست می‌کند
بازیافت یعنی استفاده‌ی مجدد از چیزهایی که بلا استفاده رها شده‌اند. حالا ممکن است این چیزها خراب، کهنه و غیر قابل استفاده باشند یا فقط صاحب آن‌ها دیگر نیازی به آن‌ها ندارد و از آن‌ها استفاده نمی‌کند. در شرایط کنونی و با توجه به رشد جمعیت و استفاده‌ی بیشتر از انواع محصولات، نیاز به استفاده‌ی مجدد از مواد اولیه بسیار بیشتر به چشم میاید.
یک جنبه‌ی استفاده‌ی مجدد از مواد اولیه، به تجدید ناپذیر بودن این مواد اولیه بر می‌گردد. مثلاً وقتی سنگ مس از پوسته‌ی زمین و طی فرآیند حفاری استخراج می‌شود، هزاران سال یا حتی میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا این مواد بار دیگر در پوسته‌ی زمین ایجاد شود. از طرفی، با رشد تکنولوژی و بالا رفتن سرعت استخراج و استفاده از این مواد، چیزی طول نمی‌کشد که همه‌ی مواد ارزشمند پوسته‌ی زمین تمام شود. به همین دلیل استفاده‌ی مجدد از ضایعاتی مثل همین ضایعات مس، کمک می‌کند ما از مواد اولیه بارها و بارها استفاده کنیم و به این ترتیب آسیب کمتری به محیط زیست وارد کنیم. در همین راستا کشور آمریکا توانسته با بازیافت ضایعات مس، علاوه بر کمک به محیط زیست نیاز کشورش به واردات مس را به صفر برساند و به این ترتیب، علاوه بر کمک به محیط زیست به اقتصاد کشورش نیز کمک بزرگی بکند.
جنبه‌ی دیگر صنعت بازیافت و منافع آن، به کاهش آسیب‌های ناشی از فرآیند برداشت مواد اولیه بر می‌گردد. با استفاده از بازیافت ضایعات، طبیعت آسیب کمتری می‌بیند. مثلاً با بازیافت ضایعات چوبی درخت‌های کمتری قطع می‌شود و به طبیعت، زیست بوم جانداران و آب و هوای کره‌ی زمین آسیب کمتری می‌رسد.
صنعت بازیافت و اشتغال‌زایی، رشد اقتصادی و کاهش هزینه‌های تولید
بازیافت ضایعات به نوعی راه میانبری برای رسیدن به مواد اولیه است. کشورهای پیشرفته با درک این موضوع سودهای کلانی به دست آورده‌اند و به این ترتیب، هزینه‌های تولید مواد اولیه‌ی خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند. برای مثال کشور آلمان که یکی از پیشگامان صنعت بازیافت در جهان است، با بازیافت ضایعات آهن، ضایعات آلومینیوم و سایر ضایعات فلزی خود توانسته هزینه‌ی تولید انواع فلزات را تا ۲۰٪ کاهش دهد. این کار باعث می‌شود رشد اقتصادی در این کشور با سرعت بیشتری افزایش یابد.
آشنایی با مراحل بازیافت ضایعات استیل
از طرف دیگر با بهبود اوضاع صنعت بازیافت، تمام مشاغل مرتبط با این صنعت رشد می‌کنند. این صنعت از بخش‌های جمع‌آوری و انتقال، تفکیک و پردازش و بازیافت تشکیل شده است و افراد زیادی در هر یک از این بخش‌ها مشغول کار هستند. با گسترش صنعت بازیافت، افراد بیشتری می‌توانند در بخش‌های مختلف این صنعت بزرگ و مهم مشغول کار شوند.
کشورهای پیشرو در صنعت بازیافت و آشنایی با تجربه‌ی این کشورها در صنعت بازیافت
در گذشته اقتصاد کشورهای پیشرفته اقتصادی خطی بود. این نوع اقتصاد بیان می‌کند که برای تأمین مواد اولیه‌ی صنایع، باید به صورت مستقیم از طبیعت دست به برداشت مواد اولیه زد. اما با توجه به پایان‌پذیری مواد اولیه، به صرفه نبودن این رویکرد در بسیاری از موارد و آسیب‌هایی که به محیط زیست وارد می‌کند تغییر کرده و به سمت اقتصاد چرخه‌ای رفته است.
اقتصاد چرخه‌ای بیان می‌کند که با استفاده از صنعت بازیافت، می‌توان مواد اولیه‌ای که یک بار یا چند بار مورد استفاده قرار گرفته را بار دیگر به چرخه‌ی تولید باز گرداند و از منافع این کار بهره‌مند شد. در این زمینه کشورهای آلمان، اتریش، بلژیک و کره‌ی جنوبی پیشتاز هستند.
آشنایی با تجربه‌ی کشور آلمان در صنعت بازیافت
کشور آلمان پیشتاز در صنعت بازیافت در جهان است و به خاطر رشد چشمگیری که در این زمینه داشته زبانزد است. این کشور توانسته با توجه نشان دادن به این صنعت، بیشتر ضایعات خود را بازیافت کند. کشور آلمان برنامه دارد تا پایان امسال یعنی سال ۲۰۲۲، تمام ضایعات تولید شده در این کشور را بازیافت کند. این در حالی است که کشور آلمان در سال ۱۹۵۰ بیش از ۵۰ هزار مرکز دفن زباله یا لندفیل داشته است و با استفاده از صنعت بازیافت و کار کردن روی این صنعت توانسته این تعداد را به تنها ۳۰۰ عدد کاهش دهد که کاهش چشمگیری است.
اما این پیشرفت‌ها فقط مربوط به استفاده از تکنولوژی‌های به روز نیست. این کشور با تمرکز بر فرآیند تفکیک از مبدأ که زیر مجموعه‌ی بخش جمع‌آوری و انتقال صنعت بازیافت است، توانسته به این مهم دست یابد. حالا چرا تفکیک از مبدأ تا این حد می‌تواند تأثیر گذار باشد؟
تفکیک از مبدأ فرآیندی است که طی آن زباله‌ها در همان مبدأ تولید به دسته‌های مناسبی تفکیک می‌شوند. در این کشور در مقابل هر ساختمان یا داخل حیاط هر خانه چند سطل تفکیک زباله قرار دارد که شهروندان باید زباله‌های خود را بر اساس رنگ هر سطل تفکیک کنند. چهار رنگ اصلی این سطل‌های تفکیک زباله به شرح زیر است:
رنگ سبز برای ضایعات کاغذ و کارتن به کار می‌رود.
رنگ زرد برای زباله‌های سبک غیر از کاغذ و کارتن به کار می‌رود؛ مثل ضایعات پلاستیک، ضایعات ظروف یکبار مصرف، بطری‌ها و…
رنگ خاکستری مخصوص زباله‌های خانگی به جز پسماند مواد غذایی است. مثل بسته‌بندی‌های مواد خوراکی، ضایعات شیشه‌ای، ظروف شکسته و…
رنگ قهوه‌ای هم برای جمع‌آوری و تفکیک پسماند مواد غذایی به کار می‌رود.
اهمیت این تفکیک از مبدأ به این دلیل است که اگر زباله‌ها با هم مخلوط شوند، دیگر قابل بازیافت نیستند یا فرآیند تفکیک آن‌ها بسیار پر هزینه و زمان بر می‌شود و عملاً تفکیک آن‌ها ممکن نیست. به همین دلایل، اگر تفکیک از مبدأ در کشوری به خوبی پیاده نشود صنعت بازیافت در آن کشور نمی‌تواند به خوبی رشد کند.
البته فروش ضایعات هم نوع دیگری از تفکیک زباله از مبدأ به حساب می‌آید؛ یعنی شما با فروش ضایعات خود هم نقش مؤثری در بهبود صنعت بازیافت خواهید داشت.
طرح جذاب دیگری که در کشور آلمان پیاده شده در مورد بطری‌های پلاستیکی و شیشه‌ای است. در این کشور وقتی جنسی که بطری دارد را خریداری کنید، پول بطری آن را هم از شما می‌گیرند و در صورتی که این بطری را تحویل مغازه دهید، پول‌تان را پس می‌گیرید؛ به این ترتیب، به بازیافت بطری‌های پلاستیکی و شیشه‌ای که این روزها همه‌جا یافت می‌شوند کمک زیادی می‌شود.
آشنایی با تجربه‌ی کشور اتریش در صنعت بازیافت
اتریش نیز در صنعت بازیافت پیشگام است. این کشور کوچک با استفاده از روش‌های سنتی، بازیافت ضایعات در کشورش را افزایش داده است. در کنار استفاده از همان روش‌های سنتی، این کشور با وضع قوانین مالیاتی و پاداش‌های گوناگون در زمینه‌ی بازیافت، توانسته دفن زباله‌ها در کشورش را بسیار کاهش دهد.
بازیافت ضایعات پلاستیکی
کشور اتریش در زمینه‌ی بازیافت پلیمرهای پلاستیک (PET) روش‌های نوآورانه‌ای به کار گرفته و توانسته ضایعات پلاستیکی را بارها و بارها بازیافت کرده و به چرخه‌ی تولید بازگرداند. روش بازیافت ضایعات پلاستیکی در این کشور استفاده از آنزیم‌های قارچی برای تجزیه‌ی پلیمرها است. به این ترتیب که این آنزیم‌های قارچی، پلیمرهای پلاستیکی را به واحدهای کوچکی تقسیم می‌کنند؛ به طوری که بدون استفاده از هیچ ماده‌ی دیگری، این واحدهای کوچک شده می‌توانند بار دیگر مورد استفاده قرار بگیرند. در این روش، ۱۰۰٪ پلیمرها بازیافت شده و بار دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آشنایی با تجربه‌ی کشور بلژیک در صنعت بازیافت
کشور بلژیک توانسته حدود ۷۵٪ از ضایعات در کشورش را بازیافت کند که آمار قابل توجهی است. نکته‌ی جالب در مورد این کشور استفاده از سیاست‌های پیشگیرانه در زمینه‌ی بازیافت ضایعات است. این کشور در راستای کاهش تولید پسماند در کشورش دو طرح اصلی را پیاده کرده است.
طرح اول «Ecolizer» نام دارد. در این طرح مشاوران متخصص در زمینه‌ی بازیافت و محیط زیست به سراغ شرکت‌ها و طراحان می‌روند و به آن‌ها در زمینه‌ی اثرات زیست‌محیطی محصولات‌شان مشاوره می‌دهند تا علاوه بر بهبود کیفیت محصولات شرکت‌ها و تولیدی‌های مختلف، زباله‌های آن‌ها کاهش یافته و محصولات‌شان هماهنگ با محیط زیست باشد.
طرح دیگر «رویداد سبز» است که در آن تأثیرهایی که در تولیدی‌ها و کارخانه‌ها بر اکولوژی گذاشته می‌شود بررسی و محاسبه می‌شود تا به این وسیله، تولید زباله در این مراکز به صفر برسد.
به این ترتیب است که کشور بلژیک علاوه بر افزایش میزان بازیافت ضایعات خود، تولید زباله را هم کاهش داده است که بسیار ارزشمند است.
آشنایی با تجربه‌ی کشور کره جنوبی در صنعت بازیافت
کره‌ی جنوبی بر خلاف سه کشور قبلی، کشوری آسیایی است که پیشرو در صنعت بازیافت است. این کشور توانسته حدود ۶۰ ٪ از ضایعات کشورش را بازیافت کند که عمده‌ی این دستاورد در ۳۰ سال گذشته به دست آمده است.
رویکرد منحصر به فرد کشور کره‌ی جنوبی در زمینه‌ی تفکیک پسماند مواد غذایی و استفاده از این ضایعات است. در کشور کره‌ی جنوبی، همه‌ی رستوران‌ها، کافه‌ها و خانه‌ها باید پسماند مواد غذایی خود را در سطل‌های مخصوص پسماند مواد غذایی بریزند؛ حتی توریست‌ها هم در این کشور از این قانون مستثنی نیستند. با این شیوه، کره‌ی جنوبی توانسته بخش عمده‌ای از پسماند مواد غذایی را به کمپوست، انرژی زیستی و غذای دام و طیور تبدیل کند. این کار کمک می‌کند علاوه بر استفاده‌ی بهینه از ضایعات، این ضایعات تر با سایر ضایعات مخلوط نشده و سایر ضایعات قابل استفاده بمانند.
بازدیدها: 12
