نوشته

ایران به عنوان کشوری با پیشرفت نسبی در توسعه جادها، همواره با خسارات متعددی ناشی از حمل مواد خطرناک در جاده های درون و برون شهری مواجه بوده است. عدم رعایت فاکتورهای ایمنی در حمل و نقل مواد
خطرناک حوادث جبران ناپذیری را به وجود آورده است. یکی از چالشهای مهم در زمینه مواد خطرناک، انتخاب مسیر و شبکه مناسب برای حمل و نقل آنهاست. مسیریابی مواد خطرناک، پیچیدگیهای فرآوانی دارد. زیرا در این نوع مسیریابی، علاوه بر هزینه، ریسک حمل و نقل مواد خطرناک نیز باید درنظر گرفته شود. مسئولین صنعت حمل و نقل جاده های کشور نیازمند سازوکاری نظام مند جهت اتخاذ تصمیمهای راهبردی صحیح برای پیشگیری، مدیریت، کنترل و کاهش ریسکهای حمل و نقل مواد خطرناک هستند. پژوهش حاضر درصدد است چارچوبی متدلوژیک جهت شناسایی ریسکهای حمل و نقل مواد خطرناک و ارزیابی وضعیت ریسک حمل و نقل جادهای کشور ارائه نماید. از آنجاکه کارشناسان در شناسایی و ارزیابی میزان ریسک مسیرهای حمل و نقل مواد خطرناک و انتخاب مسیر کم خطر، با مسئله تصمیم گیری چندمعیاره تحت شرایط عدم قطعیت مواجه هستند، لذا چارچوبی متدلوژیک پیشنهادی مبتنی بر روش توسع های چانگ در محیط فازی ارائه شد. به منظور تبیین قابلیتهای چارچوب پیشنهادی، از آن برای شناسایی و تعیین اوزان ریسکهای حملونقل مواد خطرناک و همچنین محاسبه فاکتور ریسک محورهای ارتباطی و مسیرهای مواصالتی حمل مواد خطرناک در استان گیلان استفاده شد. نتایج بررسیها حاکی از آن است که درمیان ریسکهای حمل و نقل مواد خطرناک، ریسک جمعیت که مربوط به تهدیدهای حاصل از حمل مواد خطرناک برای سلامتی افراد است، بیشترین اهمیت را از نقطه نظر خبرگان برخوردار است. به علاوه با ارزیابی محورهای ارتباطی حمل و نقل این مواد در استان گیلان، ملاحظه میشود که محور لوشان-جیرنده، کم ریسکترین(ایمن ترین) و محور لاهیجان-آستانه، پرریسک ترین (پرمخاطره ترین) محورهای ارتباطی حمل و نقل مواد خطرناک استان میباشند.