آئین نامه ایمنی معادن روباز
آیین نامه حفاظت و ایمنی در معادن
با توجه به تشابه زیاد مراکز دفع پسماندهای ساختمانی به معادن روباز ، آیین نامه حفاظت و ایمنی معادن در این بخش ارائه گردیده است:
فصل1) تعاریف
فصل2) کلیات
فصل3) حفاریهاى معدنى و اکتشافى
فصل4) ماشین آلات معدنى
فصل5) نگهدارى
فصل6) مواد ناریه و آتش بارى
فصل7) باربرى در معادن
فصل8) تهویه
فصل9) روشنایى
فصل10) آب
فصل11) تاْسیسات برق
. فصل – 1 تعاریف مسوول معدن یا سرپرست معدن شخصى است که توسط دارنـده پروانـه عملیات به این سمـت منصوب مى شود و مسـئولیـت کلیه عملیات معدن را به عهده دارد
مسوول فنى طـبق ماده 66 آئین نامه اجـرائى قانـون معـادن مسئـول فنى عملیات کسـى است که اداره کلیه امور فنى معدن به عهده اوست و توسـط دارنده پروانه عملیـات از میـان افراد واجـد شـرایـط انتـخاب و به وزارت صنایع و معـادن معـرفى مى شود و طبـق ماده 65 آئـین نامه اجـرائـى ضوابـط و حدود صلاحیت مسـوولین فـنى معادن تا تصـویب و اصـلاح قانـون نظام مهنـدسى معـدن توسـط وزارت صنایع و معادن تعیین مى شود
مسوول ایمنى مسئول ایمنى هر معدن نظارت بر ایمنى عملیات معدن را به عهده داشته توسط مسوول یا سرپرست معدن به این سمت منصوب مى شود . طبق ماده 65 آئین نامه اجرائى قانون معادن ضوابط و حدود صلاحیت مسئول ایمنى از طریق وزارت کار و امور اجتماعى با هماهنگى وزارت صنایع و معادن تعیین مى شود . جانشین مسئول ایمنى نیز تابع همین شرایط است
مهندس ناظر شخصى است که طبق ماده 69 آئین نامه اجرائى قانون معادن تعیین مى شود و از طرف وزارت صنایع و معادن مامور نظارت و کنترل عملیات معدنى است
پروانه اکتشاف – پروانه بهره بردارى طبق مواد مندرج در قانون معادن و آئین نامه اجرائى آن تعریف مى شود
تونل حفارى زیرزمینى افقى یا تقریباً افقى است تونل شیب دار تونل هایى که تا حدود 18 درجه شیب داشته باشند
چاه مایل حـفارى مایـلى که به سطـح زمین راه داشـته و داراى شـیب بین 18 درجه تا 90 درجه باشد و براى باربرى مورد استفاده قرار مى گیرد
چاه یا چاه قائم حفارى قائـم یا با شـیب 90 درجه است که به سطـح زمیـن راه داشـته باشـد و معمولاً براى باربرى مورد استفاده قرار مى کیرد
دویل حفـارى زیـرزمینى شیبـدارو با سطـح مقطع نسبتاً کوچک که معمولاً به طرف بالا حفارى مى شود و براى منظور هاى مختلف مورد استفاده قرار مى گیرد
پذیرگاه محل توقف ، بارگیرى و تخلیه واگنها و انجام وظایف مختلف زیرزمینى که معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم یا چاه مایل در زیرزمین احداث مى شود
گالرى-راهرو انواع حفاریهاى زیرزمینى و معمولاً با طول زیاد است راه مورب به انواع راهروهاى شیبدار راه مورب گفته مى شود بونکر محلى براى تخلیه و انباشت سنگ مى باشد
چال سوراخى که در سنگ براى قرار دادن ماده منفجره حفر مى شود خرجگذاری قرار دادن مواد منفجره در داخل چال است
فشنگ به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع دینامیت) گفته مى شود
آتشبارى به عملیات خرج گذارى و انفجار مواد منفجره براى تخریب سنگ آتشبارى گفته مى شود آتشبار شخصى که مسئولیت عملیات آتشبارى را به عهده دارد
مواد ناریه- مواد منفجره موادى که قابلیت انفجار داشته و در معدن براى تخریب سنگ مورد استفاده قرار مى گیرد
گاز ذغال گازى که در کانسارهاى ذغال سنگ همراه با سایر هیدروکربورها وجود دارد و عمدتاً از متان تشکیل شده است . این گاز چنانچه به نسبت معینى با هوا مخلوط شود قابلیت انفجار پیدا مى کند
کلیه تجهیزات , دستگاهها و ماشین آلات معدنى که در این آئین نامه از آنها نام برده شده مانند شاول یا بیل مکانیکى , لودر, بلدوزر, پرفراتور, گریدر, واگن , لوکوموتیو , دستگاه گمانه زنى , دستگاه سیم برش , بالابر چاه , وینچ و غیره و کلیه قسمتها و قطعات آنها مطابق تعاریفى است که در متون و کتابهاى معدنى آورده شده است فصل 2-کلیات
ماده 1- منظور از عملیات در این آئین نامه کلیه عملیات معدنى (اعم از اکتشاف یا بهره بردارى و استخراج معدن) است که در قانون معادن و آئین نامه اجرائى قانون معادن پیش بینى شده است .
ماده 2- در کلیه معادن که داراى حداقل 25 نفر کارگر باشند , مى بایست یک نفر ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنى و یک نفر به عنـوان مسئـول بهداـشت حرقه اى به استـناد آئـین نامه کمـیته حفاظت فنى و بهدلشـت کار تعیین گردد . بدیهى است در معادن کمتر از 25 نفر کارگر وجود یک نفر مسئول ایمنى ضرورى است اما این مسئـولیت را مى توان به مسـئول فنى واگـذار کرد که این تعیـین صلاحیت وى به استـناد آئیـن نامه فوق الذکر خواهد بود .
ماده 3- مسئول ایمنى هر معدن به عنوان ناظـر و کنترل کننـده عملیـات و انطباق دادن معدن با بندهاى مندرج در این آئیـن نامه و دیگر آئین نامه هـاى مصـوب شورایعالى حفاظـت فنى تعیین مى گردد , که با حضور و بازرسى از معدن توصیه ها و پیشنهاد هاى خود را جهت پیشگیرى و رفع خطر تذکر داده و در صورت حساسیت موضوع آن را کتـباً به مسـئولین معدن گزارش مى نماید و در صـورت تشخیـص خطر حتمى برابر مقررات این آئین نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عملیـات در محل خطر اقدام نماید
ماده – 4 کلیه کارگاههاى معدنى اعم از سطحى یا زیر زمینى لازم است در هر شیفت کارى حداقل یک بار توسـط مسئول ایمنى یا جانشین وى مورد بازدید قرار گیرد .
ماده 5- قبل از شروع به کار در هر شیفت کارى مسئول ایمنى معدن و جانشین او باید از کارگاه مربوطه بازدید نماید و پس از اطمینان از ایمن بودن آن به کارگران مجوز ورود داده شود .
ماده 6- وزارت صنایع و معادن مى بایست رونوشـت پروانه هاى اکتـشاف و بهـره بـردارى را به وزارت کار و امور اجتماعى ارسال نماید و دارنده پروانه اکتشاف یا بهـره بردارى مکلف است تـاریخ شـروع عملیـات خود را به وزارتخانه هاى صنایع و معادن و کار و امور اجتماعى (ادارات کل کار و امور اجتماعى)اطلاع دهد.
ماده 7- اکتشاف کننده یا بهره بـردار باید مدارک مشروحـه زیـر را در سر معـدن نگهدارى کرده و براى ارائه به مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتـماعى آماده داشته باشد. الف- پروانه اکتشاف یا پروانه بهره بردارى یا کپى آنها .
ب- نقشه محدوده به مقیاس حداقل 1 و نقشه بهره بردارى به مقیاس حداقل 1 و بـراى معادنى که عملیات زیر زمینى دارند , نقشه به مقیاس حداقل 1 از قسمت درون معـدن و همچنین یـک نقشـه از کارگاهها و تأسیسات خارج معدن به مقیاس حداقل 1
پ- دفـتر حاوى مشخصات کارکنـان معـدن و استخـراج روزانه طـبق نمونه اى که وزارت صنـایع و معـادن تعیین خواهد کرد
ت- دفتر مخصوصى جهت ثبت نظرات و تذکرات و دستوراتى که در اجراى آئین نامه هاى مربوط نـسبت به طرز کار و رعـایت اصول فنـى و حفاظت و بهداشـت کار و سایـر مواردى که از طرف مهنـدسین ناظـر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعى داده مى شود
ث- دفتـر مخصوص ثبـت حـوادث و گزارش اقـدامـات معمـوله طـبـق نمونـه اى که از طـرف وزارت کار و اموراجتماعى تعیین مى شود
ج- دفاترى مخصـوص جهت ثبت کلیه اقـدامات ایمنـى و بهداشـت کار که به ترتـیب تـوسط مسئـول ایمنى و مسئول بهداشت حرفه اى که در اجراى آئین نامه ها و مقررات مربوطه تکمیل مى گردد چ- آئین نامه ایمنى معادن و کلیه آئین نامه هاى حفاظت فنى و بهداشت کار مصوب شوراى عالى حفاظت فنى ماده 8- رعایت مفاد کلیه مقررات و آئین نامه هاى مصوب شورایعالى حفاظت فنى در خصوص نکات ایمنى مرتبط با لوازم ,کالا ها و تجهیزات معدنى لازم الاجرا است
تبصره: کلیه سفارشات و نکات احتیاطى و ایمنى که از طرف سازندگان و تولید کنندگان لوازم , کالاها و تجهیزات معدنى توصیه مى شود لازم الاجرا است
ماده 9- تمام شاغلین در معادن زیرزمینى و کارگرانى که با تغییر شغل از قسمتى به قسمت دیگر معدن منتقل میشوند باید با راههاى خروجى و اضطرارى معدن آشنا شده و آگاهى کامل پیدا کنند
ماده 10- ورود کلیه افراد غیر شاغل در معدن منوط به کسب اجازه از سرپرست معدن یا جانشین وى مى باشد
ماده 11- ورود و کار در کارگاهها و معادن زیرزمینى متروکه منوط به کسب مجوز از سرپرست معدن یا مسئول ذیربط بوده و باید با رعایت مقررات ایمنى و پس از حصول اطمینان از برقرارى تهویه مناسب و سالم بودن وسایل نگهدارى و عدم ریزش حفریات قرار گیرد
ماده 12- با تمهیداتى که از طرف سرپرست معدن انجام مى گیرد , بایستى همواره تعداد و اسامى کارکنانى که در هر لحظه داخل معدن و به خصوص زیرزمین بوده مشخض باشد و تا زمانى که کارگران در زیرزمین مشغول کار هستند حداقل یک نفر از مسئولین مى بایست در دفتر سر معدن حضور داشته باشد
ماده 13- محل یا محل هاى حادثه ساز در معدن باید بوسیله سیم خاردار یا وسایل محصور کننده مناسب و علائم اخبارى و هشدار دهنده از محل هاى مجاور مجزا باشد به طوریکه مانع عبور اشخاص متفرقه و حیوانات گردد
ماده 14- معادن زیرزمینى (به استثناى جبهه کارهاى در حال حفارى ) باید بوسیله حداقل دو راه با شرایط زیر به خارج ارتباط داشته باشد الف- راههاى مذکور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد .
ب- عبور افراد از هر یک از آنها به آسانى میسر باشد . فاصله بیـن آنهـا بیش از 15 مـتر بوده و دهانه آنها زیر پوشش یک ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سیل گیر و یا بهمن گیر و مانند آن نباشد
ماده 15- کارگاه مى بایست طـورى تجهیز شود که به کسى آسیبـى نرسد . چنانچـه فردى مشاهـده کـرد نقصى در کارگاه وجود دارد که آسیب به دیگران مى رساند بلافاصـله مى بایست افراد را مطلع نموده و مرتب را به رئیس قسمت جهت رفع نقص اعلام نماید
ماده 16- هیـچ کس نمى بایسـت بدون اجـازه به محـل ممـنوعه وارد شـده و این محل باید بوسیله تابـلوى اخبـارى هشدار دهنده مشخص شود
ماده 17- نقاط نقشه بردارى شده نباید توسط اشخاص غیر مسئول تخریب شود
ماده 18- رعایت ماده 92 قانون کار جمهورى اسلامى ایران در مورد معاینـات پزشکى و بهداشتى شاغلین در معدن الزامى است
ماده 19- با توجه به ماده 90 قانون تأمین اجتماعى ارجاع مشاغل معدنى به کارکنان جدیدالاستخدام و یا کارکنانى که مى خواهند به کار جدیدى گمارده شوند پس از انجام معاینات پزشکى از نظر قابلیت جسمانى و روانى متناسب با نوع کارهاى مرجوع میسر است
ماده 20- استعمال دخانیات در کارگاههاى زیرزمینى ممنوع است
ماده 21- به استناد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومى در کارگاهها مصوب شورایعالى حفاظت فنى ورود افراد همراه با سیگار , کبریت , فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتشزا به معادن ذغال سنگ و سایر معادنى که خطر آتش سوزى یا انفجار داشته باشد مطلقاً ممنوع است
تبصره: در این گونه معادن همراه داشتن دوربین عکاسى یا فیلم بردارى با نظایر آنها که چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نیستند نیز ممنوع است
ماده 22- روشن کردن آتش در سطح زمین تا شعاع 20 مترى از دهانه دویلها , چاهها و ورودى معادن زیرزمینى که احتمال خطر آتش سوزى و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع مى باشد
ماده 23- در صورت بروز حادثه یا بیمارى ناشى از کار مى بایست برگه هاى مربوط تکمیل و نسخه اى از آن را به ادارات کار و امور اجتماعى , مراکز بهداشت و سازمان تأمین اجتماعى محل ارسال نمود
تبصره: برگه مربوط به حوادث ناشى از کار از سوى وزارت کار و امور اجتماعى و برگه مربوط به بیماریهاى ناشى از کار از سوى وزارت بهداشت , درمان و آموزش پزشکى تهیه و بترتیب مى بایست توسط مسئول ایمنى و مسئول بهداشت حرفه اى تکمیل گردد
ماده 24- به استناد آئین نامه وسایل حفاظت انفرادى مصوب شورایعالى حفاظت فنى کلیه کارگران شاغل در معادن مى بایست در هنگام ورود به معدن به وسایل حفاظت فردى مناسب و بر اساس نوع و شرایط کار مجهز گردند
تبصره: کلیه مفاد آئین نامه مذکور در خصوص نحوه انتخاب , به کارگیرى , تعمیر و تعویض وسایل مذکور الزامى است
ماده 25- به استناد فصل هشتم قانون کار جمهورى اسلامى ایران و آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومى در کارگاههاى مصوب شورایعالى حفاظت فنى مى بایست تسهیلات بهداشتى مناسب و کافى شامل روشوئى , حمام , توالت , رختکن , محل غذاخورى و نمازخانه و غیره در محل مناسبى از سطح زمین وجود داشته باشد فصل 3-فعالیت هاى اکتشافى ومعدنى
ماده 26- در حفاریهاى سطحى و معادن روباز شیب موقت دیوارها و شیب کلى آنها با توجه به خصوصیات مکانیکى سنگها باید به گونه اى تعیین شود که خطر ریزش نداشته باشد . در جبهه کارهاى فعال , وقتى انتخاب شیب موقت براى پایدارى کوتاه مدت مجاز است , که اطمینان کاهى از عدم ریزش وجود داشته باشد
ماده 27- عبور و مرور وسایل نقلیه در جاده هاى معدنى مشمول مقررات عمومى مربوطه کشور مى باشد
ماده 28- در معادنیکه از دستگاه سیم برش الماسه استفاده مى شود , بمنظور جلوگیرى از پرتاب سیگمنت (دندانه هاى الماسه روى سیم برش) و یا صدمات ناشى از شلاق زدن سیم پاره شده لازم است در مسیر سیم برش پوشش حفاظتى مناسب به کار گرفته شود
ماده 29- در هنگام برش , جداکردن و جابجائى بلوک هاى سنگ , استقرار ماسین آلات و افراد در پائین دست بلوک سنگ ممنوع است
ماده 30- در معادن روباز و کارگاههاى حفارى سطحى براى جلوگیرى از لغزش و سقوط کارگر , محل استقرار و عبور و مرور آنان باید داراى عرض و شیب مناسب باشد . در غیر این صورت کارگز باید به کمربند ایمنى و طناب نجات که به نقطه اتکاء مطمئنى متصل شده باشد مجهز گردد
ماده 31- کار در سطح هنگام باد , برف یا بارن شدید و احتمال وقوع رعد و برق باید با احتیاط کامل صورت گیرد
ماده 32- در حفر ترانشه براى اکتشاف ونمونه بردارى باید دقت شود تا خطر ریزش دیواره وجود نداشته باشد و در صورت لزوم باوسایل مناسب نگهدارى شود. در ترانشه و چاهکهایى که به عمق بیش از 5/1 متر هستند بایستى براى بالا و پائین رفتن از نردبان استفاده شود
ماده 33- در ترانشه و چاهکهایى که خطر انباشتگى گاز وجود دارد ورود و کار افراد بایستى پس از تهویه و اطمینان از بى خطر بودن آن محل ها انجام گیرد
ماده 34- تمیز کردن یا میزان و مسطح کردن جبهه کار در معادن روباز و در اسثناى کار ماشین حفارى بدون اخذ اجازه از مسئول دستگاه ممنوع است
ماده 35- دهانه چاههاى قائم باید با در فولادى پوشانده شده و در اطراف آن نرده حفاظ نصب شود
ماده 36- دهانه چاههاى مایل و تونلهاى شیبدار باید به درب مسدود کننده یا راه بند مجهز باشد
ماده 37- هنگام حفر چاه استفاده از سپر محافظ (سکو)در فاصله اى کمتر از 30 متر از جبهه کار الزامى است . این سکو مى بایست علاوه بر کابل فلزى (سیم بکسل) تعلیق به کمک جک هاى مکانیکى افقى به دیواره چاه تثبیت شود
ماده 38- هنگام حفر چاه از زیر سکوى کار مى توان از نردبان طنابى استفاده کرد مشروط بر آنکه طول آن از 30 متر کمتر باشد
ماده 39- در تونلهاى شیبدار محل عبور افراد در تمام مسیر باید در یک سمت باشد
ماده 40- در تونلهاى افقى و شیبدار مجهز به نوار نقاله عرض راه عبور افراد مى بایست در یک طرف حداقل 60 سانتیمتر و در طرف دیگر حداقل 40 سانتیمتر باشد
ماده 41- در تونلهاى افقى و شیبدار که باربرى ریلى دارند باید عرض راه عبور افراد در یک طرف حداقل 60 سانتیمتر باشد
ماده 42- در حفریات شیبدارى که براى عبور و مرور افراد اختصاص داده مى شود بایستى در شیبهاى مختلف به شکل زیر تجهیز گردند: الف- در شیب 15-7 درجه , دستگیره سرتاسرى
ب- در شیب 30-15 درجه , پله هاى وسیع شیبدار و دستگیره
ت- در شیب 45-30 درجه , نردبان و یا پله هاى افقى و دستگیره
ث- در شیب 45 درجه و بیشتر از آن , قسمت عبور و مرور افراد به طور کلى مجزا و در این حالت مجهز به نردبان مى گردد ماده 43- در حفریات با شیب تند که مجهز به نردبان شده اند باید دقت کرد که : الف- شیب نردبانها از 80 درجه بیشتر نباشد.
ب- فاصله پایه نردبان تا دیواره نباید کمتر از 60 سانتیمتر باشد
ت- در انتهاى هر نردبان پاگردى به منظور استراحت و پیشگیرى از خطرات سقوط ساخته شده باشد
ث- نردبان باید حداقل تا یک متر بالاى پاگرد ادامه یابد و در غیر این صورت به دستگیره هاى ثابتى مجهز باشد که امکان بالا و پائین آمدن افراد را فراهم نماید
ج- فاصله پاگردها از 10 متر بیشتر نباشد ماده 44- در تونلهاى شیبدار و چاههاى مایل باید در فاصله حداکثر هر 50 متر یک جان پناه احداث شود . در محل سوزنهاى انشعاب ریل نیز باید جان پناه احداث شود
ماده 45- هنگام کار در سینه کارهاى تونلهاى شیبدار , کارگران باید از خطر سقوط و افتادن واگن و ماشین آلات از بالا به طرف سینه کار محفوظ باشند . راه بند مسدود کننده عبور واگن باید در دو نقطه یکى در دهانه تونل شیبدار و دیگرى در فاصله 20 مترى از محل کار کارگران نصب شود
ماده 46- در جبهه کارهاى معادن روباز و زیر زمینى , بخصوص پس از آتشبارى , لازم است کلیه قسمتهاى سست شده (لقى ها) در جبهه کار و دیواره ها و سقفها با دقت لق گیرى شده و یا بطور مطمئنى از ریزش آنها جلوگیرى بعمل آید . ورود کارگران و شروع بکار آنان در محل باید پس از لق گیرى به طور مطمئن انجام شود
ماده 47- حفارى هاى متروکه و کارگاههایى که استخراج آنها تمام شده باید مسدود شوند .این عمل باید طورى انجام گیرد که هیچگونه اختلالى در تهویه معدن بوجود نیاید
ماده 48- در مورد فضاى خالى شده در عملیات استخراج زیرزمینى باید امکان نشست سطح زمین و احتمال خطرات را در بیرون یا درون معدن پیش بینى کرده و با تدابیرى نظیر پر کردن محل استخراج و یا کنترل نشست سطح زمین و یا مانند آن از بروز خطر جلوگیرى کرد
ماده 49- سنگهاى استخراجى(کوپها) بایستى بطور منظم و روى بزرگترین سطح اتکاء خود انباشته شوند تا بدین وسیله از سقوط آنها و آسیب رسانى به کارکنان جلوگیرى شود
ماده 50- از بکار بردن طناب , زنجیر , سیم بکسل و یا قلابهایى که معیوب و پوسیده هستند جداً خوددارى شود و براى بکسل کردن ماشین آلات , بلوکهاى سنگهاى استخراجى و غیره از سیم بکسل با مقاومت مناسب استفاده شود
ماده 51- کلیه کارگران باید به اندازه کافى از حوزه عملکرد کابلها و طنابها و جکها فاصله داشته باشند
ماده 52- کارگران نباید به هیچ وجه زیر بارهاى معلق مخصوصاً کوپهاى معلق قرار گیرند
ماده 53- لبه هاى سست و در حال ریزش و شکافهایى که در لبه ها بوجود آمده باید دائماً تحت کنترل و بازرسى قرار گیرد {PageBreak} فصل4- ماشین آلات معدنى
ماده 54- به استناد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومى در کارگاهها مصوب شورایعالى حفاظت فنى روغنکارى اجزاء متحرک ماشین آلات حفارى هنگام کار ممنوع است
ماده 55- به استناد آئین نامه ایمنى کار بر روى خطوط و تجهیزات برقدار مصوب شورایعالى حفاظت فنى , در معادن روباز عبور ماشینهاى حفارى از زیر کابلهاى انتقال برق هنگامى مجاز است که فاصله بین بالاترین نقطه ماشین تا سیمهاى هادى برق از 5/1 متر کمتر نباشد
تبصره: فاصله مجاز بین بالاترین نقطه ماشین تا سیمهاى برق به میزان ولتاژ جریان عبورى بستگى دارد
ماده 56- کلیه دستگاهها و ماشین آلات در حال کار در معدن روباز باید حسب مورد مجهز به برقگیر باشند
ماده 57- به استناد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومى در کارگاههاى مصوب شورایعالى حفاظت فنى کلیه قسمتهاى متحرک و انتقال دهنده نیرو از قبیل تسمه فلکه , زنجیر , چرخ دنده و امثال آن و همچنین قسمتهائى از ماشینها که امکان ایجاد سانحه براى کارگران و یا در گیرى اشیاء وجود داشته باشد باید داراى پوشش یا حفاظى مناسب و با مقاومت باشند
ماده 58- کلیه ماشینها و تجهیزات معدنى باید توسط افراد ماهر و آموزش دیده بکار برده شوند
ماده 59- هنگام کار با ماشین استخراج ذغال سنگ که با زنجیر و سیم بکسل کشیده مى شود , ورود افراد به محدوه ماشین و کار در پائین دست ماشین ممنوع است
ماده 60- استفاده از ماشینهاى با موتور احتراقى در محیطهاى آلوده به گازهاى قابل انفجار ممنوع است
ماده 61- متصدیان دستگاههاى برقى هنگام کار باید از وسایل حفاظت فردى مناسب شامل دستکش لاستیکى , کفش و کلاه ایمنى عایق در برابر الکتریسیته استفاده کنند
ماده 62- قبل از شروع بکار هر نوع ماشین , متصدى باید اطرافیان را از راه اندازى دستگاه آگاه نماید
ماده 63- براى کار با پمپهاى دستگاه حفارى اکتشافى باید موارد زیر رعایت شود الف- موقعى که پمپ روشن است , متصدى باید از دستکش عایق الکتریسیته استفاده نماید.
ب- از سیستم اتصال به زمین تأیید شده استفاده شود
ت- شاسى پمپ باید کاملاً به زمین محکم شود ماده 64- براى کار با بیلهاى مکانیکى در معادن روباز باید موارد زیر رعایت شود: الف- به غیر از مکانیک مجاز , مسئول ایمنى و مسئول فنى هیچ کس حق ندارد بدون اجازه متصدى داخل اتاقک فرمان شود.
ب- متصدى تنها در موارد اضطرارى و بمدت کوتاه و به شرط آن که کمک خود را جایگـزین نماید مجاز به ترک ماشین در شیفت کار خود مى باشد
ت- هنگام توقف کار , ولو به مدت کوتاه , باید جام و چنگک بیل پائین آورده شده و روى زمین قرار گیرد و رها کردن آن بحالت آویزان و معلق ممنوع است
ث- متصدى ماشین , ضمن کار باید چنان زمین را صاف کند که احتیاج به دوباره کارى نباشد
ج- انجام هر نوع حرکتى و هرگونه جابجائى بیل مکانیکى از قبیل راه اندازى , حرکت به جلو یا عقب , بارگیرى به کامیون و غیره باید همراه با علامت هاى صوتى مانند بوق یا زنگ یا صوت باشد و همه افرادى که در معدن کار مى کنند باید با علامت مربوطه آشنا باشند ماده 65- به کارگیرى جرثقیل و بازرسى فنى آن مى بایست به استناد آئین نامه حفاظتى وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیاء در کارگاهها مصوب شورایعالى حفاظت فنى انجام پذیرد
تبصره: به استناد آئین نامه فوق الذکر ظرفیت مجاز انواع جرثقیل ها باید به وضوح بر روى آنها نوشته شده و جرثقیل مجهز به سیستم قطع کن یا آگاه کننده براى بار بیش از حد مجاز باشد
ماده 66- جام شاول (صندوقه بیل مکانیکى) در موقع کار هرگز نباید بالاى سر افرادى که در محل کار مى کنند چرخانده شود
ماده 67- جام شاول نباید بالاى اطاق راننده کامیون و کابلهاى اتصال برق حرکت داده شود
ماده 68- همواره باید کنترل کاملى بر روى بارهاى معلق وجود داشته باشد
ماده 69- شاول نباید در فاصله کمتر از 3 متر از خطوط برق ولتاژ بالا استفاده کند
ماده 70- متصدى باید قبل از حرکت جام (لودر , شاول و غیره) به اطراف و بالا به دقت نگاه کرده و اطمینان پیدا کند که همه چیز در وضعیت خوبى قرار دارد و در هنگام بلند کردن جام و متعلقات مربوطه و قبل از حرکت از فرد مسئولى که روى زمین علامت مى دهد فرمان بگیرد
ماده 71- هرگز نباید از وسیله نقلیه سنگین بیرون پرید . بایـستى دستگـیره ها و آهنهاى نصب شـده بـراى پیـاده شدن را با دو دست محکم گرفته و در حالى که صورت بطرف ماشین مى باشد پیاده شد
ماده 72- جلو و عقب چرخهاى ماشین آلات در حال توقف باید با دقت مسدود گردد تا از حرکت احتمالى آنها جلوگیرى شود خصوصاً اگر این ماشین آلات در شیب قرار گرفته باشند
ماده 73- سوار شدن افراد غیر مجاز بر لودر , گریدر , بلدوزر , شاول و غیره ممنوع بوده و هیچکس حق ندارد برروى جام و تیغه هاى لودر , گریدر و غیره سوار شود
ماده 74- در هواى تاریک گریدر زنى اطراف لبه ها و کنار دیواره هاى بلند ممنوع است
ماده 75- در ماشین آلات سنگین چرخ لاستیکى که اجباراً بر روى لبه هاى تیز حرکت مى کنند جهت جلـوگیرى از ترکیدگى لاستیک و ایجاد شرایط نا ایمن بعدى باید چرخها به زنجیر حفاظتى مجهز شوند
ماده 76- تسطیح مواد تخلیه شده در محل تخلیه بار بلافاصله پس از تخلیه بار ممنوع است
ماده 77- توقفگاه ماشین آلات معدنى باید به انـدازه کافى از انبـارهاى سوخـت فاصلـه داشته و از نگهدارى مواد قابل اشتعال مانند بنزین , گازوئیل , نفت و روغن در داخل آن خوددارى شود
ماده 78- داشتـن گواهـى نامه ویـژه جهت کار با ماشین آلات متحرک مانند بیل مکانیکى , تراکتور , لودر, بلدوزر, لوکوموتیو و غیره براى متصدیان این گونه ماشین ها الزامى است
ماده 79- نکات زیر مى بایست هنگام کار با دستگاههاى چالزنى رعایت شود: الف-مته ها کاملاً تیز باشند .
ب- دکمه هاى لباس کارگر بسته باشند
ت- براى بیرون آوردن مته از چال فقط از آچار مخصوص استفاده شود
ث- نباید پرفراتور(دستگاه چالزنى براى چالهاى با قطر کم ) را بدون مته روشن کرد
ج- نباید در صورت تاخوردگى شیلنگ, دستگاه را روشن کرد
ح- تمام چالهاى حفر شده به دقت هواگیرى شوند و دهانه چالهاى غیر افقى را با در پوش چوبى به طور موقت پوشاند
خ- جبهه کار در معادن قبل از شروع بکار چالزنى لق گیرى شود
د- چالزنى با دستگاههاى الکتریکى به کمک دستکش عایق الکتریسیته انجام شود
ذ- محل استقرار واگن دریل(دستگاه چالزنى ارابه اى)مسطح و شیب آن مطمئن باشد به گونه اى که خطر لغزش یا واژگون دستگاه وجود نداشته باشد
ر- در دستگاههاى چالزنى برقى اتصال زمین موثر و کلید ضد انفجار و رله حفاظتى وجود داشته باشد
ز- قبل از تعمیر و باز کردن قسمتهاى دستگاه برقى در سینه کار جریان برق قطع شود
س- کابلهاى دستگاه برقى در محلى قرار داده شوند که از خطر صدمه ناشى از عبور دستگاهها یا برخورد قطعات سنگ مصون باشند
ش- چالزنى باید با تزریق آب یا آب پاشى یا با استفاده از دستگاه غبار گیر انجام شود بطورى که میزان غبار تولید شده از حد مجاز کمتر باشد فصل5- نگهداری
ماده 80- شبکه حفاریهاى زیر زمینى با توجـه به پایدارى سنگـها و تغییر شکـل آنها بایستى بطور دائم بررسى و در صورت لزوم به وسایل نگهدارى مناسب مجهز گردد
ماده 81- انجام حفارى هاى زیرزمینى بدون داشتن مشخصات فنى نگهدارى از قبیل محل و نقشه کارگاه و نگهدارى و مصالح به کار گرفته شده و فاصله نصب وسایل نگهدارى از یکدیگر و از جبهه کار که به تایید مسئول فنى یا سرپرست معدن نرسیده باشد ممنوع است
ماده 82- وسیله نگهدارى باید به شکلى کارگذارده شود که بین آن با سقف و دیواره ها اتکاى کامل حاصـل شود و حفره هاى ایجاد شده کاملاً پر گردد
ماده 83- کلیه وسایل نگهدارى نصب شده در معدن باید داراى مقاومت و استحکام لازم باشد
ماده 84- در موقع نصب , تعویـض و یا تعمـیر وسایـل نگهدارى بایـد احتـیاط هاى لازم براى جـلوگیرى از ریزش بعمل آید
ماده 85- استاد کار هر قسمت موظف است در هر نوبت کار حداقل یک بار سقف , دیوارها , رهروها و وسایل نگهئارى جبهه کار خود را کاملاً بازدید و در صورت مشاهده عیب و نقص فوراً نسبت به رفع آن اقدام نماید . بعلاوه در پایان هر نوبت کار قبل از حصول اطمینان از استحکام کارگاه نباید محل کار را ترک کند
ماده 86- مسئولین ایمنى و نظارت مجاز مى توانند در مورد تغییر وسایل نگهدارى آسیب دیده و همینطور در مورد سنگهاى معلق و نا استوار سقف و جوانب گالریهایى که بدون وسایل نگهدارى پیشروى مى شوند ضمن توقف کار سریعاً اقدامات ایمنى را انجام دهند
ماده 87- مسئولین ایمنى و نظارت چنانچه در محلى وسایل نگهدارى را کافى و ایمن تشخیص ندهند لازم است ضمن گزارش نظر خود به مسئولین معدن براى تقویت وسایل نگهدارى , موضوع را تا رسیدن به نتیه نهائى پیگیرى نمایند
ماده 88- بازیابى وسایل نگهدارى , باید توسط کارگران ماهر و با تجربه کافى و با نظارت مسئول ایمنى معدن صورت گیرد
ماده 89- بازیابى وسایل نگهدارى لازم است با استفاده از وسایل و تجهیزات مناسب انجام شود و کارگران در حین بازیابى باید در محلى مطمئن مستقر شوند
ماده 90- وسایل نگهدارى چاهها و همچنین کارگاهها و حفریاتى که بطور مداوم فعال نیستند لازم است حداکثر هر دو ماه یک بار مورد بازدید و کنترل قرار گیرند
ماده 91- در کارگاه استخراج , استوارى و پا برجا بودن کمر بالاى سینه کار را باید از طریق بازدید و ضربه زدن مورد امتحان و کنترل قرار داده و در صورت مشاهده علائم خطر و شکستگى در کمر بالا و یا در سینه کار باید به ریختن سنگهاى معلق اقدام نموده و چوب بست مربوطه را تقویت نمایند
ماده 92- ستونهاى چوب نگهدارى را باید از پوست و گره تمیز نموده و استفاده از چوبهاى با قطر کم , شکسته و یا در جا خشک شده به عنوان ستون یا جزء دیگر چوب بست که تحت فشار طولى قرار گرفته ممنوع است
ماده 93- استحکاماتى که در اثر عملیات انفجارى , برداشت و استخراج , جابجا نمودن نقاله و یا لوله هاى هوارسانى و غیره جابجا شده و یا صدمه دیده است باید بلافاصله جایگذارى و مستحکم گردد
ماده 94- در هنگام تعویض وسایل نگهدارى به منظور تعویض گالرى و یا تعویض چوب به علت کهنگى و پوسیدگى آن برداشت بیش از 2 قاب چوبى و یا فلزى در یک زمان مجاز نبوده و قبل از برداشت هر قاب نگهدارى لازم است قابهاى طرفین آن به اندازه کافى تقویت و تخته کوبى گردند
ماده 95- تعویض وسایل نگهدارى در محل تقاطع حفاریها طبق مشخصات فنى مربوطه که به تایید سرپرست معدن رسیده است و پس از آشنائى کارگران با مشخصات فنى فوق و برنامه و چگونگى عملیات و با حضور مسئول ایمنى انجام مى شود
ماده 96- در کارگاههاى استخراج زیرزمینى با توجه به احتمال نشست زمین و خطرات احتمالى طریقه کنترل سف پس از استخراج شامل باقى گذاردن فضاى خالى یا پر کردن یا تخریب مى باشد باید موارد زیرین بطور دقیق در طرح کارگاه استخراج مشخص شود الف- در حالت باقى گذاردن فضاى خالى ابعاد مجاز فضاى خالى و پایه ها با توجه به مشخصات و پایدارى سنگها باید تعیین شود
ب- در حالت پر کردن فضاى خالى شـده باید مشخصـات مواد پرکننده , روش پـر کردن , فاصلـه زمانـى و طولى پرکردن تا جبـهه کار استخـراجى , میـزان تراکم ماده پرکننده باید تعیین شود
ت- در حالت تخریـب لازم است گام تخریـب , طرح نگهـدارى در خط تخریب , تخـریـب اجبـارى در صورت لزوم, روش برداشتن پایه ها و دستورات ایمنى براى کارگران تخریب کننده بدقت مشخص شود و عمل تخریب باید توسط کارگران مجرب و ماهر انجام شود فصل6-مواد آتشبارى وناریه
الف- مقررات عمومى
ب- انبارهاى مواد ناریه
پ- حمل و نقل مواد ناریه
ت-آتشبارى
ث- مقررات ویژه معان ذغال سنگ الف- مقررات عمومى
ماده 97- آتشبار باید دوره آموزشى لازم را گذرانده و صلاحیت وى توسط سازمانهاى مربوطه تأیید شود
ماده 98- هر آتشبـار باید دفتر مخصوصى جهت ثبت مقدار ناریه دریافتى و مصرفى داشته باشد . پس از اتمام هر دفتر , آتشبار باید آنرا به انبار تحویل داده ودر انبار حداقل تا شش ماه نگهدارى شود
ماده 99- به کار بردن باروت در معادن زیرزمینى ممنوع است ماده 100- قرار دادن ماده منفجره در مجاورت برف , یخ و آتش ممنوع است .
ماده 101- به کار بردن مواد ناریه فاسد یا یخ زده ممنوع است
ماده 102- به کار بردن فتیله اى که حتى یک بار رطوبت به آن نفوذ کرده و یا تحت تأثیر حرارت و برودت قرار گرفته و یا به نحو دیگرى مشخصات فنى خود را از دست داده باشد ممنوع است
ماده 103- پیـدا شدن یا مفقود شدن مواد ناریه و دستگاه آتش کن در داخل یا خارج معدن باید فوراً به مسئول مربوطه (استاد کار و مسئول ایمنى) گزارش شود
ماده 104- آتشبـارى فقط با خرجگذارى در چال مجاز بوده و استفاده از مواد منفجره در خارج از چال با کسب مجوز از مسئول معدن و مسئول ایمنى میسر مى باشد
ماده 105- بـه منظور اطلاع از سالم بودن فتیله و همچنین سرعت اشتعال آن قبل از استفاده از هر صندوق باید از آن نمونه بردارى و آزمایش شود
ماده 106- امحاء مواد ناریه فاسد مى بایست منحصراً توسط مسئولین ذیربط و با رعایت اصول ایمنى مربوط به مخاطرات و آلودگى ناشى از عملیات امحاء انجام شود
ماده 107- با توجه به نقش اصلى آب در خاموش کردن آتش لازم است در جایى که مواد منفجره غیر امولسیونى قرار دارد جریان آب کافى وجود داشته باشد
ماده 108- به منظور پیشگیرى از سفت و خشک شدن مواد منفجره امولسیونى (مواد منفجره مایع) باید تا تاریخ مشخصى پس از ساخت مصرف شود بطورى که این مواد نباید بیش از 6 هفته پس از ساخته شدن در انبار نگهدارى شود
ب- انبارهاى مواد ناریه
ماده 109- انبار مواد ناریه باید طبق ضوابط و مقررات اعلام شده از طرف سازمان ذیربط و همچنین با توجه به مفاد آئین نامه مواد خطرناک و قابل اشتعال مصوب شورایعالى حفاظت فنى ساخته شود
ماده 110- جایـگاه موقـت مواد ناریه محلى است که در آن حداکثر مصرف یک روز نگهدارى مى شود . جایگاه موقت فتیله و چاشنى باید مجزا از جایگاه موقت سایر مواد ناریه بوده و فاصله بین آنها کمتر از 15 متر نباشد .این جایگاه نباید در جاهاى سرد و مرطوب , پر رفت و آمد و در معرض بروز آتش سوزى و انفجار باشد . در و قفل و بست این جایگاهها باید کاملاً محکم بوده و بر روى درب ورودى تابلوى اخبارى با عبارت (( مواد ناریه )) با خط خوانا نصب گردد
ماده 111- آن مقـدار از مـواد نـاریه پیش بیـنى شده بـراى مصرف روزانه که بمصرف نرسیده است یا مواد منفجره اى که به علت عدم نقص در عملیات انفجارى باقى مانده است باید فقط در جایگاه موقت نگهدارى شود
ماده 112- آتشبار نباید با همراه داشتن مواد منفجره به جایگاه موقت چاشنى و همچنین با همراه داشتن چاشنى به جایگاه موقت مواد منفجره وارد شود
ماده 113- داخل انبار مواد ناریه وهمچنین محوطه اطراف آن تا فاصله 50 مترى باید از وجود کلیه مواد سریع الاحتراق مانند مواد نفتى , تکه هاى پارچه کاغذ , خار , بته و غیره پاکیزه نگهدارى شود
ماده 114- مقدار مواد ناریه وارده و صادره انبار باید با ذکر دقیق زمان در دفتر مخصوص ثبت گردد
ماده 115- در انبارها باید نکات زیر رعایت شود: الف- صندوق حاوى مواد ناریه طورى قرار داده شود که فشنگها بصورت قائم قرار نگیرد .
ب- صندوق مواد ناریه و چاشنى در داخل انبار باز نشود
ت- صندوق مواد ناریه و چاشنى باید به آرامى جابجا گردد و از پرتاب کردن و یا لغزاندن آن خوددارى شود
ث- با کفش میخ دار نباید وارد انبار مواد ناریه و چاشنى شد
ج- صندوقهاى محتوى مواد ناریه و چاشنى باید به طورى روى هم چیده شوند که ارتفاع آنها از 2 متر یا 5 صندوق در هر ردیف بیشتر نبوده و بین هر دو ردیف فضاى کافى براى تهویه مناسب وجود داشته باشد . ضمناً فاصله ردیف صندوقهاى مجاور دیوارهاى انبار با دیوار باید حداقل 30 سانتیمتر باشد . صندوقهاى زیرین باید روى الوارهاى مناسب چیده شود
ح- انبار باید به استناد آئین نامه پیشگیرى و مبارزه با آتش سوزى در کارگاهها به وسایل پیشگیرى درآتش سوزى مجهز گردد ماده 116- ب
بازدیدها: 152
