نوشته

لاک چیست؟

در صنف ضایعات به پلاستیک های درهم و دوره ای لاک گفته می شود. یک بار لاک تشکیل شده از انواع پلاستیک ها مثل ظروف پلاستیکی و سبد ( تزریقی ), ظروف یکبار مصرف ( هایمپک), قوطی های آبمیوه و شامپو ( بادی ), بطری آب معدنی و نوشابه ( که از نوع پت هستند ), نایلون ها, لوله های پلیکا و … در واقع بارهای لاک همه نوع پلاستیک را شامل می شود  از پلی اتیلن تا PP از ABS تا پت و …
البته در بارهای لاک غیر از پلاستیک چیزهای دیگری هم پیدا می شود از جمله فلزات مثل قطعات آهنی و زباله, طبق تجربیات من ، تقریبا ۴ درصد بار لاک زباله هست. وظیفه بازیافت کننده های لاک این است که همه این پلاستیک ها رو جدا می کند و بعضی را آسیاب کرده (پرک آسیابی) و بعضی را به صورت زنده (آسیاب نشده) به دیگران می فروشند. به دلیل این که یک بازیافت کننده لاک تخصص و زمان کافی برای جداسازی و آسیاب همه پلاستیک های موجود در بار لاک را ندارد بنابراین حجم زیادی از بار لاک پس از جداسازی اولیه باید به متخصص هر رشته فروخته شود تا مراحل بعدی جداسازی رو اعمال کنند.

چگونه یک بار لاک جداسازی می شود ؟

همان  طور که گفته شد بار لاک شامل انواع پلاستیک ها می شود ما در مرحله اول و مهم ترین مرحله باید این پلاستیک ها رو جداسازی کنیم چرا که این پلاستیک ها از نظر شیمیایی و فیزیکی با هم متفاوت هستند و برای تبدیل به گرانول و استفاده از آن ها در دستگاه های تزریق پلاستیک جهت تولید محصولات پلاستیکی باید تا جای ممکن خالص باشند.

مرحله اول: 

پلاستیک های بادی نظیر قوطی های شامپو و شیر و گالن ها و دبه های پلاستیکی و … رو جدا میشود و تا حد امکان رنگبندی می شوند و سپس آسیاب شده ، شستشو و خشک و بسته بندی می گردند. پلاستیک های بادی نظیر قوطی شامپو پلاستیک هایی هستند که در فرآیند تزریق باد می شوند و به صورت یک بطری یا دبه در می آیند بر خلاف پلاستیک تزریقی که پلاستیک مذاب به داخل قالب تزریق می شود. پلاستیک های بادی اکثرا از جنس پلی اتیلن هستند اما PP یا همان پلی پروپیلن هم می تواند باشند. کشورهای دیگر با استفاده از دستگاه های اتوماتیک این دو پلاستیک رو از هم جدا می شوند. اما در ایران از آنجایی که این خواص شیمیایی و فیزیکی این دو پلاستیک شبیه به هم هست و از طرفی جداسازی به صورت سنتی صورت می گیرد جداسازی ابن دو پلاستیک انجام نمی شود پس بازیافتی ها این دو پلاستیک را به دو نوع بادی و تزریقی تفکیک می کنند. رنگ بندی به شکل شفاف  – سفید  – سبز و آبی  – زرد  – نارنجی و قرمز – مشکی و رنگ های دیگر صورت می گیرد. هر چه رنگ پلاستیک ها روشن تر باشد قیمت آن ها بیشتر است برای مثال قیمت پلاستیک شفاف از پلاستیک سفید بالاتر و پلاستیک سفید از زرد بالاتر است.

مرحله دوم :

پلاستیک های تزریقی را تفکیک کرده پلاستیک هایی نظیر سبد پلاستیکی، چهار پایه پلاستیکی، درب های قوطی های بادی و تشت و هر چیزی که تزریقی باشد را جداسازی و رنگ بندی کرده و پس از آن آسیاب، شستشو داده و خشک و بسته بندی می کنند. در مرحله تفکیک بادی و تزریقی فقط  پلی اتیلن ها و پلی پروپیلن ها جداسازی می شوند نه سایر پلاستیک ها برای مثال کیبورد کامپیوتر از نوع پلی استایرن است و نباید آن را به عنوان تزریقی جداسازی نمود. همان طور که گفته شد پلاستیک تزریقی و بادی به دلیل سنتی بودن فرآیند مخلوطی از پلی اتیلن ها و پلی پروپیلن ها می باشد و نه صرفا تزریقی سبد های میوه را به صورت مجزا از بارهای تزریقی تفکیک کرده و به صورت جداگانه و تحت عنوان بار سبدی به فروش میرسانند.

مرحله سوم : 

پلی استایرن ها (PS) و ای بی اس ها (ABS)  تفکیک می شوند. این دو پلاستیک خواص متفاوتی دارند و حتما می بایست جداسازی شوند و همان طور که قبلا توضیح داده شد تخصص و زمان کافی برای جداسازی همه نوع پلاستیک ها لازم است بنابراین بعضی افراد این پلاستیک ها را به صورت کلی جدا کرده و به صورت آسیاب نشده یا اصطلاحا زنده به کسانی که تخصص در بازیافت و تفکیک این دو پلاستیک دارند می فروشند. برای تشخیص پلی استایرن ها و ای بی اس ها از سایر پلاستیک ها نیاز به تحقیق و آزمون و خطا می باشد معمولا پلی استایرن ها شکننده هستند و ای بی اس ها بسیار محکم هستند مثلا تلفن همراه از جنس ای بی اس و یک اسباب بازی شکننده از جنس پلی استایرن است.

مرحله چهارم :

 ظروف یک بار مصرف بدون نیاز به رنگبندی تفکیک می شوند به طور معمول ۱۵ درصد بار لاک این نوع ظروف هستند. ظروف یکبار مصرف که به اصطلاح صنف بازیافت هایمپک (های ایمپکت) نامیده شده جداسازی می گردند. این نکته حائز اهمیت است که ظروف یک بار مصرف فقط  از جنس پلی استایرن گرید هایمپک نیستند و از جنس پلی پروپیلن هم ساخته می شوند. ظروفی که شکننده نیستند PP هستند مانند سطل های ماست و برعکس ظروفی که شکننده هستند از جنس پلی استایرن

مرحله پنجم :

 کریستال ها یه دلیل شفافیت اکثرا بی رنگ و مشابه شیشه هستند و از همه پلاستیک ها گران تر. در این مرحله کریستال ها بدون نیاز به رنگ بندی تفکیک می شوند. پلاستیک هایی نظیر چراغ عقب خودرو و ظروف بسته بندی سوهان و … از نوع کریستال هستند. کریستال اسمی است که صنف بازیافت برای پلی استایرن گرید GPPS انتخاب کرده اند.

مرحله ششم : 

قوطی های آب معدنی و نوشابه از نوع پت هستند البته بعضی از ظروف مانند ظروف پلاستیکی قرص و کپسول نیز از جنس پت می باشند . ضایعات پت همیشه مشتری نقدی دارند.

مرحله هفتم : 

در بار ضایعات پلاستیک ، فلزات نیز وجود دارند که فلز آهن ، آلومینیوم  و … از آن جدا می شوند.

مرحله هشتم :

نایلون های پلاستیکی تفکیک شده به صورت زنده و بدون رنگ بندی و یا با آسیاب خرد و ریز شده و با نام کندر به فروش می رسند.

مرحله نهم :

 لوله های پلیکا و لوله های پلی اتیلن تفکیک شده به صورت زنده به فروش می رسند.